Proces produkcji szkła to złożony ciąg działań technologicznych, który przekształca surowce mineralne w jeden z najważniejszych materiałów wykorzystywanych w przemyśle i codziennym życiu. Szkło powstaje głównie z piasku kwarcowego, który jest poddawany wysokiej temperaturze w celu uzyskania masy szklanej. Proces ten obejmuje również dodawanie różnych składników, takich jak soda czy wapno, które modyfikują właściwości szkła. Produkcja szkła wymaga precyzyjnej kontroli parametrów technologicznych, takich jak temperatura i skład chemiczny, aby uzyskać produkt o odpowiednich cechach. Gotowe szkło może przybierać różne formy – od płaskich tafli, przez butelki, aż po zaawansowane wyroby optyczne.
Historia produkcji szkła sięga kilku tysięcy lat wstecz i jest nierozerwalnie związana z rozwojem cywilizacji. Pierwsze szklane przedmioty pojawiły się w Mezopotamii i starożytnym Egipcie, gdzie szkło wykorzystywano głównie do wytwarzania biżuterii i małych pojemników. Wraz z upływem czasu technologia produkcji szkła ewoluowała, a w średniowieczu huty szkła w Wenecji stały się ośrodkami innowacji. Przełom w technologii nastąpił w XX wieku wraz z opracowaniem metody float, która zrewolucjonizowała produkcję szkła płaskiego. Dziś produkcja szkła łączy tradycję z nowoczesnością, wykorzystując zarówno ręczne techniki, jak i zaawansowane technologie przemysłowe.
Piasek kwarcowy jest kluczowym składnikiem w procesie produkcji szkła, stanowiąc bazę chemiczną masy szklanej. Zawiera on dwutlenek krzemu (SiO₂), który podczas topienia przekształca się w podstawową strukturę szkła. Ważne jest, aby piasek używany do produkcji szkła charakteryzował się wysoką czystością, co wpływa na jakość końcowego produktu. Obecność zanieczyszczeń, takich jak tlenki żelaza, może powodować niepożądane zabarwienie szkła. W wielu hutach stosuje się specjalne procesy oczyszczania piasku, aby spełnić rygorystyczne wymagania jakościowe. Oprócz swojej roli w procesie produkcji, piasek kwarcowy odgrywa również istotną rolę w określaniu kosztów produkcji, ponieważ jego wydobycie i transport generują znaczące koszty.
Stłuczka szklana, czyli fragmenty szkła pochodzące z odpadów lub recyklingu, stanowi coraz ważniejszy składnik w procesie produkcji szkła. Wykorzystanie stłuczki pozwala nie tylko na oszczędność surowców, ale również na redukcję zużycia energii. Topienie stłuczki wymaga niższych temperatur niż topienie surowego piasku kwarcowego, co przekłada się na mniejsze emisje gazów cieplarnianych. Dodatkowo recykling szkła zmniejsza ilość odpadów na wysypiskach, co jest korzystne dla środowiska. Huty szkła często stosują systemy sortowania i oczyszczania stłuczki, aby zapewnić jej wysoką jakość i uniknąć wprowadzania zanieczyszczeń do procesu produkcyjnego. W wielu krajach promuje się recykling szkła jako element zrównoważonego rozwoju.
Oprócz piasku kwarcowego i stłuczki szklanej, w produkcji szkła wykorzystuje się różne dodatki, które modyfikują jego właściwości. Soda kalcynowana (Na₂CO₃) obniża temperaturę topnienia masy szklanej, co czyni proces bardziej efektywnym energetycznie. Wapno (CaO) zwiększa odporność chemiczną i mechaniczną szkła, czyniąc je bardziej wytrzymałym na uszkodzenia. W zależności od przeznaczenia szkła, mogą być dodawane również tlenki metali, które nadają szkłu określony kolor lub właściwości optyczne. Przykładowo, dodatek tlenku żelaza daje zielonkawe zabarwienie, natomiast tlenek kobaltu pozwala uzyskać głęboki niebieski kolor. Te dodatki są precyzyjnie dozowane, aby spełnić wymagania technologiczne i estetyczne końcowego produktu.
Topienie surowców jest kluczowym etapem procesu produkcji szkła, podczas którego mieszanka piasku kwarcowego, dodatków i stłuczki jest poddawana wysokiej temperaturze w piecu hutniczym. Temperatury w piecach mogą sięgać nawet 1700°C, co powoduje, że składniki chemiczne łączą się, tworząc jednorodną masę szklaną. Ważnym aspektem tego procesu jest dokładne mieszanie surowców, aby uniknąć powstawania pęcherzyków powietrza i innych wad w masie szklanej. Piece hutnicze są często wyposażone w zaawansowane systemy kontroli temperatury, które zapewniają stałe warunki procesu. Topienie trwa zwykle kilka godzin, po czym masa szklana jest gotowa do formowania w pożądane kształty.
Formowanie szkła to etap, w którym płynna masa szklana przyjmuje określony kształt, zgodny z wymaganiami produktu końcowego. Istnieje wiele technik formowania, w tym walcowanie, wytłaczanie, dmuchanie czy odlewanie. Metoda jest wybierana w zależności od rodzaju szkła i jego przeznaczenia. Na przykład w produkcji szyb samochodowych stosuje się precyzyjne formowanie w piecach giętych, natomiast butelki i słoiki powstają dzięki automatycznym maszynom do dmuchania szkła. W przypadku szkła artystycznego często wykorzystuje się techniki ręczne, które pozwalają na tworzenie unikalnych form. Po uformowaniu szkło przechodzi do kolejnego etapu – obróbki termicznej i chłodzenia.
Szkło prasowane powstaje w procesie formowania masy szklanej za pomocą tłoków w specjalnych matrycach, które nadają szkłu pożądany kształt. Proces rozpoczyna się od podgrzania masy szklanej do odpowiedniej temperatury, a następnie jej porcjowania i umieszczania w formie. Tłok wciska masę szklaną, rozprowadzając ją równomiernie wewnątrz formy. Po wstępnym uformowaniu szkło jest schładzane i poddawane dalszej obróbce, takiej jak polerowanie czy zdobienie. Technologia ta pozwala na tworzenie wyrobów o wysokiej precyzji i powtarzalności, takich jak naczynia, klosze czy dekoracyjne elementy szklane.
Szkło cienkościenne, wytwarzane metodą press blow, to wynik procesu łączącego prasowanie i dmuchanie szkła. Na początku płynna masa szklana jest porcjowana i wprowadzana do formy, gdzie tłok formuje wstępny kształt. Następnie za pomocą dmuchania masa szklana jest rozciągana, co pozwala na uzyskanie cienkich i równomiernych ścianek. Po uformowaniu produkt jest schładzany i poddawany dalszej obróbce, takiej jak odprężanie czy zdobienie. Metoda ta jest powszechnie stosowana w produkcji lekkich opakowań szklanych, takich jak butelki i pojemniki kosmetyczne, ze względu na oszczędność materiałową i wysoką precyzję.
Technologia Individual Section (IS) to zaawansowana metoda masowej produkcji wyrobów szklanych, która pozwala na jednoczesne formowanie różnych produktów na jednej linii produkcyjnej. Proces rozpoczyna się od porcjowania płynnej masy szklanej, która trafia do niezależnych sekcji formujących. Każda sekcja działa autonomicznie, przeprowadzając etapy formowania wstępnego, dmuchania i chłodzenia szkła. Dzięki elastyczności technologii IS możliwa jest produkcja butelek, słoików czy innych wyrobów szklanych w dużych ilościach, przy zachowaniu wysokiej jakości i powtarzalności. Systemy sterowania automatycznego pozwalają na precyzyjne monitorowanie procesu, minimalizację strat oraz dostosowywanie parametrów produkcji do potrzeb klienta.
Szkło wirowane powstaje w procesie, który wykorzystuje siłę odśrodkową do kształtowania masy szklanej. Proces zaczyna się od umieszczenia roztopionego szkła w wirującej formie. Pod wpływem siły odśrodkowej masa szklana rozprowadza się równomiernie po wewnętrznych ściankach formy, co pozwala na uzyskanie symetrycznych i precyzyjnych kształtów. Po uformowaniu szkło jest schładzane i poddawane dalszej obróbce, takiej jak polerowanie czy dekorowanie. Technologia ta jest szczególnie użyteczna w produkcji wyrobów o okrągłych kształtach, takich jak misy, klosze czy elementy dekoracyjne, a także w produkcji szkła o różnej grubości ścianek.
Obróbka termiczna i chłodzenie są kluczowe dla nadania szkłu ostatecznych właściwości mechanicznych i fizycznych. W trakcie obróbki termicznej szkło jest podgrzewane do określonej temperatury, a następnie stopniowo schładzane, co eliminuje naprężenia wewnętrzne. Proces ten, zwany odprężaniem, zapobiega pękaniu szkła pod wpływem zmian temperatury czy obciążeń mechanicznych. W przypadku szkła hartowanego stosuje się dodatkowe podgrzewanie i szybkie schładzanie, co znacznie zwiększa jego wytrzymałość. Chłodzenie jest kontrolowane za pomocą specjalnych pieców, które pozwalają na precyzyjne sterowanie procesem. Dzięki temu gotowe produkty charakteryzują się wysoką jakością i trwałością.
Metoda float – rewolucja w produkcji szkła płaskiego
Szkło hartowane to rodzaj szkła, który charakteryzuje się zwiększoną wytrzymałością mechaniczną i odpornością na zmiany temperatury. Proces hartowania polega na podgrzewaniu szkła do temperatury około 650°C, a następnie szybkim schładzaniu za pomocą strumieni powietrza. Taki zabieg powoduje powstanie naprężeń wewnętrznych, które wzmacniają strukturę szkła. Szkło hartowane jest stosowane w miejscach, gdzie wymagana jest wytrzymałość i bezpieczeństwo, takich jak szyby samochodowe, drzwi prysznicowe czy elementy architektoniczne. W razie uszkodzenia szkło hartowane rozpada się na drobne, nieostre kawałki, co minimalizuje ryzyko zranienia.
Szkło laminowane powstaje przez połączenie dwóch lub więcej warstw szkła za pomocą folii z tworzywa sztucznego, zwykle PVB (poliwinylobutyral). Proces laminowania polega na sklejeniu warstw w wysokiej temperaturze i pod wysokim ciśnieniu, co tworzy trwałe i bezpieczne połączenie. Szkło laminowane jest szczególnie cenione za swoje właściwości ochronne – w przypadku pęknięcia kawałki szkła pozostają przyczepione do folii, zapobiegając rozsypaniu. Ten rodzaj szkła jest stosowany w budownictwie do szyb antywłamaniowych, w motoryzacji do szyb przednich oraz w miejscach, gdzie wymagana jest dodatkowa ochrona, takich jak banki czy muzea.
Szkło kolorowe uzyskuje się poprzez dodanie do masy szklanej odpowiednich tlenków metali lub innych barwników. Na przykład tlenek kobaltu nadaje szkłu kolor niebieski, tlenek chromu – zielony, a tlenek żelaza – brązowy. Proces barwienia odbywa się na etapie topienia surowców, co pozwala na uzyskanie równomiernego koloru w całej objętości szkła. Szkło kolorowe znajduje zastosowanie w architekturze, dekoracji wnętrz oraz sztuce. Witraże, fasady budynków czy elementy wyposażenia wnętrz to tylko niektóre z przykładów jego wykorzystania. Walory estetyczne szkła kolorowego sprawiają, że jest ono chętnie używane w projektach wymagających wyjątkowego designu.
Szkło kryształowe, znane również jako kryształ, to rodzaj szkła o wyjątkowej przejrzystości i blasku, który często zawiera dodatki tlenku ołowiu. Jego produkcja jest z reguły procesem ręcznym, co nadaje każdemu wyrobowi unikalny charakter. Kryształ jest ceniony za swoje właściwości dekoracyjne i często wykorzystywany do tworzenia kieliszków, waz czy żyrandoli. Ręczne techniki zdobienia, takie jak cięcie czy grawerowanie, dodatkowo podkreślają jego luksusowy charakter. Produkcja szkła kryształowego wymaga nie tylko zaawansowanych umiejętności, ale również precyzji, co czyni je jednym z najbardziej cenionych rodzajów szkła.
Szkło optyczne to specjalistyczny rodzaj szkła, który jest wykorzystywany w produkcji urządzeń optycznych, takich jak soczewki, mikroskopy czy teleskopy. Proces jego produkcji wymaga wyjątkowej precyzji, ponieważ szkło musi być całkowicie wolne od zanieczyszczeń i wad optycznych. Skład chemiczny szkła optycznego jest starannie kontrolowany, aby zapewnić doskonałą przejrzystość i precyzyjne właściwości załamania światła. Produkcja szkła optycznego obejmuje także procesy polerowania i powlekania, które poprawiają jego parametry optyczne. Dzięki tym właściwościom szkło optyczne odgrywa kluczową rolę w nauce, technologii i medycynie.
Szkło piankowe to innowacyjny materiał izolacyjny, który powstaje w wyniku spieniania masy szklanej. Proces ten polega na dodaniu do szkła surowców powodujących wytwarzanie gazów podczas topienia, co skutkuje powstaniem struktury pełnej mikroporów. Dzięki swojej porowatej strukturze szkło piankowe jest wyjątkowo lekkie, a jednocześnie charakteryzuje się doskonałymi właściwościami izolacyjnymi. Materiał ten jest odporny na wilgoć, ogień oraz działanie chemikaliów, co czyni go idealnym wyborem w budownictwie, szczególnie jako izolacja termiczna i akustyczna. Dodatkowo szkło piankowe jest w pełni ekologiczne, ponieważ często powstaje z recyklingowanej stłuczki szklanej, co wpisuje się w ideę zrównoważonego rozwoju.
Szkło refleksyjne to nowoczesny materiał, który znajduje zastosowanie głównie w budownictwie, dzięki swoim właściwościom ograniczania przenikania światła i ciepła. W procesie jego produkcji na powierzchnię szkła nanoszona jest cienka warstwa metalu lub tlenku metalu, która odbija część promieniowania słonecznego. Dzięki temu szkło refleksyjne pomaga redukować nagrzewanie pomieszczeń w budynkach, co prowadzi do zmniejszenia kosztów klimatyzacji. Jednocześnie zapewnia ono wysoki poziom prywatności, ponieważ działa jak lustro weneckie – przepuszcza światło do wnętrza, ale ogranicza widoczność z zewnątrz. Szkło refleksyjne jest często stosowane w nowoczesnych biurowcach, fasadach budynków oraz oknach energooszczędnych, co czyni je kluczowym elementem architektury ekologicznej.
Szkło jest materiałem wyjątkowym pod względem swoich właściwości optycznych, zwłaszcza przepuszczalności światła, która sięga nawet 90% w przypadku szkła wysokiej jakości. To czyni je niezastąpionym w zastosowaniach architektonicznych, gdzie ważne jest maksymalne wykorzystanie światła dziennego. Jednocześnie szkło może być wzmacniane w procesach takich jak hartowanie czy laminowanie, aby zwiększyć jego wytrzymałość mechaniczną. Wysoka odporność na nacisk i uderzenia sprawia, że szkło jest odpowiednie do zastosowań zarówno w budownictwie, jak i przemyśle motoryzacyjnym. Kombinacja tych cech – przepuszczalności światła i wytrzymałości – sprawia, że szkło jest materiałem o niezwykle szerokim zastosowaniu.
Szkło cechuje się wysoką odpornością chemiczną, co oznacza, że nie reaguje z większością substancji chemicznych, w tym kwasami i zasadami. Dzięki temu może być używane w laboratoriach, przemyśle chemicznym oraz farmaceutycznym. Dodatkowo szkło wykazuje dużą odporność na zmiany temperatury, szczególnie w przypadku szkła hartowanego i borokrzemowego, które są przystosowane do pracy w ekstremalnych warunkach. Ta właściwość sprawia, że szkło znajduje zastosowanie w produkcji naczyń kuchennych, okien kominkowych czy elementów urządzeń przemysłowych. Jego stabilność chemiczna i termiczna czyni je materiałem niezawodnym w wielu wymagających środowiskach.
Recykling szkła to jeden z najbardziej efektywnych sposobów redukcji wpływu przemysłu szklarskiego na środowisko. Proces ten polega na przetwarzaniu odpadów szklanych w nowe produkty, co pozwala na oszczędność surowców naturalnych, takich jak piasek kwarcowy. Recykling szkła jest niezwykle korzystny również pod względem energetycznym, ponieważ topienie stłuczki szklanej wymaga znacznie mniej energii niż produkcja szkła z surowców pierwotnych. Ponadto, szkło jest materiałem, który można poddawać recyklingowi nieskończoną ilość razy bez utraty jakości. Promowanie recyklingu szkła ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia ilości odpadów na wysypiskach i ograniczenia emisji CO₂.
Stłuczka szklana jest coraz częściej stosowana w procesie produkcji szkła jako składnik masy szklanej. Jej użycie nie tylko obniża koszty produkcji, ale również przyczynia się do zmniejszenia wpływu przemysłu na środowisko. Współczesne huty szkła są wyposażone w zaawansowane systemy sortowania i oczyszczania stłuczki, co pozwala na skuteczne jej wykorzystanie w procesie produkcyjnym. Stłuczka może stanowić nawet 90% surowców w produkcji niektórych rodzajów szkła, co znacząco ogranicza zużycie nowych surowców naturalnych. To podejście wpisuje się w idee gospodarki o obiegu zamkniętym, która promuje maksymalne wykorzystanie materiałów i minimalizację odpadów.
Huta szkła to zaawansowany zakład przemysłowy, w którym surowce mineralne są przekształcane w gotowe produkty szklane. Głównym elementem huty jest piec hutniczy, gdzie surowce są topione w temperaturach sięgających 1700°C. Proces ten wymaga precyzyjnej kontroli parametrów technologicznych, takich jak temperatura i skład chemiczny masy szklanej. Po stopieniu surowców masa szklana jest transportowana do strefy formowania, gdzie przybiera pożądany kształt. Współczesne huty są często zautomatyzowane i wyposażone w technologie minimalizujące wpływ na środowisko, takie jak systemy recyklingu ciepła czy redukcji emisji zanieczyszczeń.
Nowoczesne huty szkła korzystają z zaawansowanych technologii, które zwiększają efektywność produkcji i zmniejszają jej wpływ na środowisko. Systemy monitorowania parametrów w czasie rzeczywistym pozwalają na precyzyjną kontrolę procesów, co wpływa na jakość i wydajność produkcji. Technologie takie jak piec regeneracyjny umożliwiają odzyskiwanie ciepła, co prowadzi do znacznej redukcji zużycia energii. Ponadto coraz większy nacisk kładzie się na automatyzację procesów, co zmniejsza ryzyko błędów i podnosi bezpieczeństwo pracy. Wiele hut inwestuje również w innowacje, takie jak wykorzystanie energii odnawialnej czy rozwój materiałów szklanych o zmniejszonym śladzie węglowym.
Ręczna produkcja szkła to tradycyjny, czasochłonny proces, który wymaga zaawansowanych umiejętności i doświadczenia. Szklarz, używając długiej rurki zwanej piszczelą szklarską, nabiera płynną masę szklaną z pieca hutniczego, a następnie formuje ją, dmuchając i obracając. Kształtowanie szkła odbywa się przy pomocy specjalnych narzędzi, takich jak szczypce czy formy drewniane, które pozwalają uzyskać różnorodne kształty i wzory. Proces ten wymaga precyzji oraz szybkiego działania, ponieważ szkło szybko stygnie i traci plastyczność. W ręcznej produkcji każdy element jest unikalny, co nadaje wyrobom szklanym wyjątkowy charakter i wartość artystyczną.
Wyroby szklane wykonane ręcznie są często cenione jako dzieła sztuki użytkowej. Mogą to być kieliszki, wazony, żyrandole, figurki czy inne elementy dekoracyjne, które wyróżniają się unikalnym wzornictwem i perfekcją wykonania. Ręczne wyroby szklane mają swoją wartość nie tylko ze względu na walory estetyczne, ale również na wyjątkowość każdego egzemplarza, który jest niepowtarzalny. Wiele z nich staje się przedmiotem kolekcjonerskim, osiągając wysokie ceny na rynku sztuki. Produkcja ręczna jest często kontynuowana w tradycyjnych hutach szkła, które kultywują dawne techniki i przekazują je kolejnym pokoleniom.
Szkło użytkowe to kategoria szkła, która obejmuje szeroki zakres produktów codziennego użytku, takich jak naczynia, szklanki, butelki, słoiki, talerze czy wazony. Produkcja tego rodzaju szkła charakteryzuje się połączeniem wysokiej wydajności z dbałością o estetykę i wytrzymałość. W procesie produkcji szkła użytkowego najczęściej stosuje się technologie prasowania, dmuchania oraz metody zautomatyzowane, takie jak technologia individual section (IS). Dzięki nim możliwe jest wytwarzanie dużych ilości produktów o powtarzalnych kształtach i wysokiej jakości. Szkło użytkowe wyróżnia się trwałością, odpornością na zmiany temperatury oraz łatwością czyszczenia, co czyni je niezastąpionym w gospodarstwach domowych i przemyśle spożywczym. Ponadto, w zależności od przeznaczenia, może być wzbogacane o dodatkowe właściwości, takie jak odporność na wstrząsy, eleganckie zdobienia czy ergonomiczne kształty, które zwiększają jego atrakcyjność zarówno w codziennym użytkowaniu, jak i jako element dekoracyjny.
Szkło odgrywa kluczową rolę w nowoczesnym budownictwie i architekturze, gdzie łączy funkcjonalność z estetyką. Jest wykorzystywane do produkcji okien, fasad, dachów szklanych, a także wewnętrznych przegród i balustrad. Nowoczesne technologie umożliwiają wytwarzanie szkła o specjalnych właściwościach, takich jak szkło energooszczędne, akustyczne czy samoczyszczące. Współczesne projekty architektoniczne często wykorzystują szkło jako główny element konstrukcyjny, co pozwala na stworzenie lekkich, jasnych i przestronnych przestrzeni. Szkło stało się symbolem nowoczesności i zrównoważonego budownictwa, oferując rozwiązania, które poprawiają komfort użytkowania budynków i zmniejszają ich wpływ na środowisko.
W przemyśle i technologii szkło jest szeroko wykorzystywane ze względu na swoje wyjątkowe właściwości, takie jak odporność chemiczna, termiczna i optyczna. Znajduje zastosowanie w produkcji ekranów dotykowych, światłowodów, komponentów do urządzeń laboratoryjnych oraz elementów przemysłowych, takich jak uszczelnienia czy filtry. Szkło optyczne jest kluczowe w produkcji soczewek i pryzmatów używanych w mikroskopach, teleskopach czy aparatach fotograficznych. W branży elektronicznej szkło odgrywa ważną rolę w produkcji paneli słonecznych, które są podstawą technologii odnawialnych źródeł energii. Dzięki innowacjom w przemyśle szklarskim materiał ten stale znajduje nowe, zaawansowane zastosowania.
Szkło jest niezwykle popularnym materiałem w sztuce i dekoracji wnętrz, dzięki swojej wszechstronności i możliwości tworzenia efektów wizualnych. Artystyczne witraże, zdobione kieliszki czy nowoczesne instalacje szklane to przykłady jego szerokiego zastosowania w sztuce. Różnorodność technik zdobniczych, takich jak grawerowanie, piaskowanie czy malowanie, pozwala na uzyskanie unikalnych efektów wizualnych. W dekoracji wnętrz szkło jest wykorzystywane do produkcji mebli, luster, lamp oraz innych elementów, które podkreślają charakter przestrzeni. Jego przejrzystość, blask i zdolność do odbijania światła sprawiają, że szkło od wieków inspiruje artystów i projektantów.
Produkcja szkła stale się rozwija, wprowadzając nowe technologie i innowacyjne rozwiązania. Automatyzacja procesów produkcyjnych oraz wykorzystanie zaawansowanych systemów kontrolnych pozwala na uzyskanie produktów o coraz wyższej jakości. Nowoczesne technologie, takie jak druk 3D na bazie szkła czy szkło inteligentne, które zmienia swoje właściwości w zależności od warunków, otwierają nowe możliwości zastosowania tego materiału. Coraz większy nacisk kładzie się również na ekologiczne aspekty produkcji, takie jak recykling i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Innowacje te sprawiają, że szkło pozostaje jednym z najważniejszych materiałów w wielu gałęziach przemysłu.
W przyszłości produkcja szkła będzie jeszcze bardziej skoncentrowana na zrównoważonym rozwoju i wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Przewiduje się, że technologie takie jak szkło fotowoltaiczne, które łączy funkcję okna z możliwością generowania energii, zyskają na popularności. Szkło o właściwościach samoczyszczących czy antybakteryjnych będzie szeroko stosowane w budownictwie i medycynie. Równocześnie rozwój technologii wirtualnej rzeczywistości (VR) i rozszerzonej rzeczywistości (AR) zwiększy zapotrzebowanie na zaawansowane szkło optyczne. W połączeniu z rosnącą świadomością ekologiczną przemysł szklarski ma przed sobą obiecujące perspektywy, które z pewnością przyczynią się do dalszego rozwoju tej branży.
